Terug

In gesprek met minister Paul over arbeidstoeleiding van jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs

Op maandag 11 december 2023 bracht minister Mariëlle Paul een werkbezoek aan het Gelredome in Arnhem om te spreken over nazorg en begeleiding van jongeren uit het vso/pro. Aan tafel werd ze vergezeld door de verschillende partijen rondom arbeidstoeleiding van jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs. Samen bespraken ze wat de uitdagingen en successen zijn als het gaat om de begeleiding van deze groep jongeren.

In de regio Arnhem zijn de jongeren goed in beeld als ze na hun schooltijd uitstromen. Drie jaar lang worden ze begeleid door de combinatiefunctionaris Arbeid die er voor zorgt dat er een vangnet is zodat ze niet alsnog uitvallen en thuis komen te zitten met een uitkering. “Dit betalen we vanuit incidentele middelen omdat we het als gemeente belangrijk vinden om het aan de voorkant goed te regelen. Maar om deze manier van nazorg te kunnen borgen is structurele financiering nodig”, aldus Natasja Salemink van de Centrumgemeente Arnhem. Een goed werkend initiatief in de regio is die van Vitesse Betrokken, de maatschappelijke tak van de voetbalclub in Arnhem. Zij pakken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid met veel succes. Dat is onder meer de reden dat het werkbezoek plaatsvindt op deze veelzijdige locatie.

Mike Schaepman (19) is één van de 120 jongens en meiden die het ontwikkelingsprogramma van Vitesse hebben doorlopen. Hij zat vandaag aan tafel naast minister Paul om hierover te vertellen. Twee jaar geleden kwam hij naar Nederland en zat in de Internationale Schakel Klas. Toen de vraag werd gesteld wie aan het programma Vitesse United wilde deelnemen, was hij de eerste die zich aanmeldde. En daar is hij heel erg dankbaar voor. Het heeft hem veel gebracht. Naast een fijne tijd bij de voetbalclub, spreekt hij inmiddels de Nederlandse taal op B1 niveau en heeft hij in een korte tijd een netwerk opgebouwd waar hij enorm profijt van heeft.

Kevin Janssen, manager MVO bij Vitesse Betrokken, vult aan dat het programma een enorme aantrekkingskracht heeft bij jongeren in de regio Arnhem. In een niet-schoolse setting leren we ze aspecten van burgerschap en helpen we ze met de taal met als doel: minder mensen in een uitkering, een opstap naar een passende vervolgstap en de jongeren arbeidsfitter maken. Kevin: “Het geeft mij een geweldig gevoel als ik na een tijdje een oud-deelnemer tegenkom die vertelt waar hij nu staat. En dat hij goed terecht is gekomen. Daar doen we het samen voor.”

“Ik vind het stoer dat je hebt aangemeld”, zegt minister Paul tegen Mike. “Ondanks dat je de taal niet sprak en het allemaal nieuw is”.

Paul is demissionair minister van Primair en Voortgezet onderwijs. “Ondanks dat we in afwachting zijn van een nieuw kabinet zitten we niet stil”, zegt ze “Deze dossiers zijn té belangrijk om niet door te gaan. Iedere jongere moet de kans krijgen het beste uit zichzelf te halen. Als ze door welke reden dan ook niet op deze plek terecht komen, is dat een verliessituatie voor de jongere maar ook voor de maatschappij. We hebben iedereen nodig.”

De sectorraden Gespecialiseerd Onderwijs en Praktijkonderwijs vinden elkaar als het gaat om uitstroom van de vso/pro leerlingen. In Nederland is de wet- en regelgeving zo complex dat het best passende advies soms niet eens haalbaar is. Voorbeeld hiervan is beschut werk. 49% van de jongeren met dit advies komt niet op een passende beschutte werkplek terecht.

Dit is een onderwerp dat hoog op de agenda staat van het Landelijk Netwerk vso•pro, een samenwerking van de 35 arbeidsmarktregio’s, sectorraad Praktijkonderwijs en de sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs met in iedere regio een netwerkcoördinator die de vso/pro scholen vertegenwoordigt. De zwaartekracht van deze rol ligt in het bij elkaar brengen van de lijntjes tussen scholen, instanties en bedrijven. Daarnaast bundelen we landelijk de krachten om te werken aan zeven thema’s die we uit het veld hebben opgehaald. Dagbesteding is ook zo’n belangrijk thema. Jongeren blijven vaak hangen in dagbesteding en groeien niet door. De huidige regelingen werken hierin ook niet mee. Alles valt of staat bij goede nazorg voor de pro/vso doelgroep.

De minister kan toezeggen dat er financiële ruimte is voor één jaar in de nieuwe wet van school naar duurzaam werk. Dat meer dan één jaar gewenst is, kan Richard Brenkman, vanuit eigen ervaring toelichten met cijfers uit de regio Arnhem. “In de drie jaar na school zorgen we ervoor dat het netwerk rondom de jongere gesloten blijft. Er is dan net wat meer tijd voor doorontwikkeling. We nemen niks over, maar zorgen dat de jongere in zijn kracht komt en zelf regie neemt.” In het afgelopen jaar zijn er in Arnhem e.o. maar liefst 69 jongeren geplaatst die anders buiten beeld geraakt zouden zijn. Vandaag komt het woord kansenongelijkheid ook regelmatig voorbij. Decentralisatie van de uitvoer van de participatiewet heeft dit onder meer in de hand gewerkt.

“We hebben behoefte aan landelijke regelingen, met voor iedereen evenveel kansen”, pleit Eric Bouwens, vicevoorzitter van de Sectorraad Praktijkonderwijs. “En een duidelijke visie over praktijk-lerend onderwijs met beleid waarin alle soorten onderwijs worden meegenomen.”

Na het benoemen en toelichten van een aantal hobbels, waarbij de minister adviseert om ze vooral te blijven benoemen in Den Haag, sluiten we af met positieve opbrengsten vanuit het Landelijk Netwerk vso•pro. Zo komen o.a. aan bod de samenwerking met de Industriecoalitie en het ontwikkelpad Kinderopvang, een tweetal lopende projecten met het Ministerie van SZW waarin sectorale aanpak gekozen wordt samen met landelijke partners. De minister is blij te horen dat het bedrijfsleven en vso en pro scholen elkaar inmiddels weten te vinden: “Als partijen verbinden ontstaat er iets en wordt het duurzaam. Dat is een win-win situatie en dan gaat het vliegen.”

Minister Paul bedankt iedereen voor de fijne setting en de opbrengst van vandaag. Ze sluit af dat het heel waardevol is om ervaringen uit de praktijk mee te nemen in haar overwegingen, in de afstemming met andere ministeries en voor het overdrachtsdossier. “En ook dank voor alles wat jullie in de praktijk voor elkaar boksen, dat is heel wat. En dat je het samen moet doen, dat neem ik mee.”