Hoe de Hamalandschool werkt aan inclusiever onderwijs

Een pril lentezonnetje schijnt op het plein van Het Gele Park. Of nou ja, plein, eigenlijk is het een enorme natuurlijke speeltuin. Compleet met bruggetjes, een kabelbaan en allerlei houten bouwsels om op avontuur te gaan. ‘Vroeger was dit ook al een speeltuin’, vertelt Johan. ‘Alleen stond er eerst een hek tussen de school en de speeltoestellen. De directeur van Het Gele Park heeft overlegd met de speeltuinvereniging. Die had het best lastig met het bijvoorbeeld het onderhoud. Samen besloten we de speeltuin bij de school te trekken. Zo kunnen alle kinderen er gebruik van maken. Met en zonder beperkingen, leerlingen en geen leerlingen.’

Samen met leerlingen

Inclusie betekent voor Johan vooral het omgekeerde van apart zetten. ‘Het is toch gek dat we kinderen opleiden om een plek te kunnen vinden in de maatschappij, om ze vervolgens eerst eens achttien jaar úít die maatschappij te halen?’ Als je mensen niet apart zet, gaat er heel veel vanzelf, is zijn visie. ‘Kinderen van de reguliere basisschool komen hier voorlezen aan onze kinderen. Dan denk je vooraf: oei oei, wat zal dat worden? Maar het gaat gewoon ontzettend goed. Die groep-achters komen zelfverzekerd binnen en maken heel vanzelfsprekend contact met onze leerlingen.’

Samen met ouders

Ook tussen ouders ontstaan er mooie verbindingen. Er is nu één ouderraad voor alle scholen, de kinderopvang en de kinderdagopvang in Het Gele Park. Die heet de activiteitenraad. Johan: ‘Eerst was dat best even zoeken. Iedereen is natuurlijk gewend om het op zijn eigen manier te doen. Maar toen ouders verhalen gingen delen, ontdekten ze dat ze soms dezelfde behoefte hadden. Sinterklaas vieren wij op de Hamalandschool altijd op een rustige, prikkelarme manier. De ouders van de reguliere basisschool zeiden: laten we dan vooral jullie manier gebruiken, want voor onze kinderen is het nu eigenlijk ook veel te druk.’

Samen met onze collega’s

Natuurlijk zijn er ook uitdagingen voor de Hamalandschool. Johan: ‘We kozen er bewust voor om niet in een aparte vleugel te gaan zitten. Voor je het weet komt er een deur met een bel. Nu hebben we onze groepen op drie plekken in het gebouw, onze leerlingen zitten dichtbij hun leeftijdsgenoten van de andere scholen. En nu is de vraag: hoe houden we nu onze éigen verbinding en expertise vast?’

Samen grenzen verleggen

‘In het begin keken we ook wel een beetje op tegen de grootsheid van het gebouw. Onlangs kreeg ik bij een interne audit ook de vraag of die omvang niet ten koste gaat van de zelfstandigheid van onze leerlingen. Begrijpelijk hoor, we zaten hiervoor in een klein schooltje. Kon je rustig aan een leerling vragen om even een pak melk uit de keuken te halen. Dat is nu een heel avontuur. Het grappige was, dat een vader antwoord gaf op die vraag. Hij zei: ‘Mijn zoon is tien keer beter in gezelschap sinds hij op Het Gele Park zit. Eerder kroop hij achter de bank als er iemand langskwam, nu gaat hij met plezier mee naar verjaardagen. Dat is een prachtig verhaal natuurlijk. En vergeet ook niet dat wij als leerkrachten óók een ontwikkeling door te maken hebben. Wij denken ook al snel: kan dat allemaal wel? Is die speeltuin wel veilig? Krijgen ze geen splinters van dat hout? Wij worden als professionals nu ook meer uitgedaagd om onze grenzen te verleggen. Dat vind ik het positieve puzzelen van inclusie.’